Trên thế giới, hiện trung bình một người được miễn thị thực hoặc miễn visa tại cửa khẩu khi nhập cảnh 107 điểm đến – gần gấp đôi so với 58 điểm miễn visa cho một khách du lịch bình thường vào năm 2006, khi Henley Passport Index bắt đầu xếp hạng hộ chiếu. Nhưng ngày nay, khi 93% dân số thế giới sống tại các quốc gia có lệnh cấm đi lại vì Covid-29, sân chơi đã tạm thời bị san bằng.

Đến quý II năm 2020, Nhật Bản giữ vị trí đầu bảng xếp hạng, Singapore thứ hai, và Đức và Hàn Quốc xếp thứ ba. Luxembourg, Tây Ban Nha, Italy và Phần Lan đồng hạng tư, trong khi Áo đã vươn lên vị trí thứ năm cùng Đan Mạch. Chỉ số được cập nhật theo thời gian thực suốt cả năm, theo sát những chính sách thị thực mới có hiệu lực.

Tiến sĩ Christian Kälin, vốn được mệnh danh là “Vua Hộ chiếu” khi sáng tạo ra Henley Passport Index, phân tích những tác động của đại dịch đối với quyền lực hộ chiếu trong năm 2020.

“Hãy nhìn vào Tây Ban Nha, hay bất kỳ nước nào đang phong tỏa toàn quốc. Trước đây, với tư cách là công dân Tây Ban Nha, bạn sở hữu một trong những hộ chiếu tốt nhất trên thế giới xét về quyền lợi visa”, Kälin giải thích. Nhưng hiện nay hàng loạt quốc gia như Mỹ, Thuỵ Sĩ, CH Czech, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Campuchia, Singapore… từ chối nhập cảnh mọi du khách đến từ Tây Ban Nha.

Theo Kälin, đại dịch sẽ không tác động lâu dài đến chỉ số hộ chiếu và mọi thứ có thể trở lại bình thường. Tuy nhiên, ông cho rằng hiện nay các yếu tố như sức khỏe, chất lượng của hệ thống y tế, chăm sóc khẩn cấp, bảo hiểm y tế và dịch vụ sức khoẻ bỗng nhiên xuất hiện giữa cuộc khủng hoảng. Những khía cạnh này chưa từng được cân nhắc đến trong chính sách visa.

Thông thường, chính sách chủ yếu được định hướng theo kinh tế và địa chính trị của một quốc gia. Kälin đánh giá, tình hình có thể thay đổi thú vị và chờ xem liệu an ninh y tế có trở thành một yếu tố quan trọng hơn khi nhắc đến chính sách miễn thị thực trong tương lai hay không.

“Diễn biến vài tuần qua cho thấy rõ, tự do đi lại phụ thuộc vào những yếu tố đôi khi hoàn toàn nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta. Khi mối quan tâm về sức khỏe cộng đồng và an ninh được ưu tiên trên mọi yếu tố khác, đây là cơ hội để nhìn lại xem tự do đi lại có ý nghĩa gì với chúng ta, những người có lẽ đã cho đó là điều đương nhiên trong quá khứ”, Kälin bày tỏ.

Hộ chiếu quyền lực tính đến quý II/2020 xếp theo số điểm đến miễn visa:

1. Nhật Bản (191)
2. Singapore (190)
3. Hàn Quốc, Đức (189)
4. Italy, Phần Lan, Tây Ban Nha, Luxembourg (188)
5. Đan Mạch, Áo (187)
6. Thụy Điển, Pháp, Ireland, Hà Lan, Bồ Đào Nha (186)
7. Mỹ, Anh, Bỉ, Na Uy, Thụy Sĩ (185)
8. CH Czech, Hy Lạp, Malta, New Zealand (184)
9. Canada, Australia (183)
10. Hungary (182)

Hộ chiếu Việt Nam xếp thứ 88/107 với 54 điểm, đồng hạng là Campuchia, Madagascar, Mali và Niger. Trong khi đó, Malaysia xếp thứ 13 (178 điểm), Brunei thứ 23 (166 điểm), Thái Lan ở vị trí 65 (78 điểm), Indonesia hạng 72 (71 điểm), Philippines xếp thứ 76 (67 điểm), Lào hạng 92 (50 điểm).